Ετικέτα: Δράσεις

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα κατοχυρώνει , θεωρητικά τουλάχιστον, την ισότητα των δύο φύλων και διέπεται από τις αρχές της ίσης  μεταχείρισης όλων των μαθητών/τριών. Ωστόσο δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το σχολείο είναι ένας χώρος απαλλαγμένος από τα κοινωνικά στερεότυπα και τις έμφυλες ανισότητες ( αυτές που οφείλονται στο αν είσαι άντρας ή γυναίκα) που διέπουν όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής ( ανισότητα φύλων και ανδρική ηγεμονία). Το σχολείο, ως βασικός φορέας κοινωνικοποίησης, μεταφέρει αξίες και μοντέλα συμπεριφοράς που σε πολλές περιπτώσεις προωθούν έμφυλα στερεότυπα.

Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή….

Από το χθες στο σήμερα……

Ιστορική αναδρομή

Το δικαίωμα φοίτησης των Ελληνίδων στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ( Δημοτικό σχολείο) κατοχυρώνεται νομοθετικά με το διάταγμα του 1834. Η εκπαίδευσή τους όμως περιλαμβάνει πιο απλοποιημένα μαθήματα ενώ απαγορεύεται η συνεκπαίδευση. Στόχος της εκπαίδευσης των κοριτσιών εκείνα τα χρόνια δεν είναι η επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά η  προετοιμασία τους ως μελλοντικές σύζυγοι και μητέρες. Η Μέση εκπαίδευση των κοριτσιών καλύπτεται από τα Παρθεναγωγεία με σκοπό να τις καταστήσουν καλές θυγατέρας και οικοδέσποινες (Ζιώγου-Καραστεργίου 1994).

Το 1890  το ελληνικό έθνος  θα αποκτήσει την πρώτη φοιτήτρια. Πρόκειται για την Ιωάννα Στεφανοπούλου (ή Στεφανόπολι), αν και ο πρύτανης θα διαμαρτυρηθεί στο υπουργείο «δια την ανάμειξιν των φύλων». Το 1895 γράφτηκαν πέντε φοιτήτριες στην Ιατρική Σχολή Αθηνών (ανάμεσα τους και οι αδελφές Παναγιωτάτου). Οι συμφοιτητές τους, πνεύματα «ανοιχτά» και «ελεύθερα», διαμαρτυρήθηκαν «δια την εισβολή του ποδόγυρου εις τον περίγυρο του Ιπποκράτους».

Το 1908 η Αγγελική Παναγιωτάτου έχει τελειώσει με άριστα το πτυχίο της στην Αθήνα και έχει, ήδη, μετεκπαιδευθεί στην Γερμανία. Οι καθηγητές της αποδεικνύονται πιο φιλελεύθεροι από τους φοιτητές και της εμπιστεύονται τη θέση της υφηγήτριας στην Ιατρική Σχολή Αθηνών. Οι άντρες φοιτητές ωρύονταν από τα θρανία και φώναζαν προς την καθηγήτρια τους: «Στην κουζίνα! Στην κουζίνα!». Τελικά, η Παναγιωτάτου απολύθηκε από το αξίωμά της  και διορίστηκε καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Καΐρου. Θα ένιωσαν κάπως αμήχανα, γιατί όπως όλοι οι θρασύδειλοι ντρέπονται, όταν φανερώνονται οι ντροπές τους και όχι, όταν τις κάνουν.

Κατά τη δεκαετία του 1960 παρατηρείται εγκατάλειψη της στοιχειώδους εκπαίδευσης  καθώς καλούνται να συμβάλλουν στο μεγάλωμα των μικρότερων μελών οικογένειας, να βοηθήσουν στο νοικοκυριό αλλά και να δουλέψουν, προκειμένου να συνεισφέρουν οικονομικά στην οικογένεια. Αντίθετα η προσοχή της οικογένειας ήταν στραμμένη στην εκπαίδευση των αγοριών. Κατά τη δεκαετία του 1970 παρατηρείται αύξηση της συμμετοχής των Ελληνίδων στην εκπαίδευση ενώ το 1979 καταργείται η αμιγής και καθιερώνεται η μικτή εκπαίδευση (Ζιώγου-Καραστεργίου 2006).

Με την πάροδο των χρόνων παρατηρείται  σταδιακή αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των κοριτσιών και γυναικών στην ελληνική εκπαίδευση  και καταλήγουμε στη σημερινή αριθμητική υπεροχή τους σε όλες τις βαθμίδες. Μια αριθμητική υπεροχή που δεν αντανακλάται και στις διευθυντικές θέσεις και στις θέσεις ευθύνης καθώς το ποσοστό κάλυψής τους από γυναίκες είναι εξαιρετικά μικρό. Στην Ελλάδα τα κορίτσια βελτιώνουν τα τελευταία χρόνια τις σχολικές τους επιδόσεις και εμφανίζουν μεγαλύτερο ποσοστό εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση. Παρόλα αυτά όμως οι επιλογές των πανεπιστημιακών σχολών και των επαγγελμάτων τους στρέφεται γύρω από τα παραδοσιακά γυναικεία επαγγέλματα (εκπαιδευτικοί, νοσηλεύτριες κ.ά.), ενώ δεν έχουν ανάλογες φιλοδοξίες και επιτυχίες στον επαγγελματικό τομέα. (Χαριστού 1989, Βιτσιλάκη-Σορωνιάτη 1997)

Έμφυλες αναπαραστάσεις στα σχολικά εγχειρίδια  του Δημοτικού σχολείου

Σε  έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τους Πλιόγκου, Κανταρτζή,& Τριανταφύλλου, (2017), παρατηρούνται έμφυλες αναπαραστάσεις στα σχολικά εγχειρίδια των δύο τελευταίων τάξεων του Δημοτικού σχολείου. Τα αγόρια εμφανίζονται να  αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να διεκπεραιώνουν επιτυχώς εργασίες, να λύνουν προβλήματα και να καταλαμβάνουν την πρώτη θέση σε αγωνίσματα  και παιχνίδια. « Ο Λευτέρης  είναι άριστος μαθητής» (Μαθηματικά ΣΤ΄), « Οι δύο καλύτεροι παίκτες των δύο ομάδων  ήταν ο  Αχιλλέας Ι. κι ο Σωτήρης Κ. (Μαθηματικά ΣΤ΄). Το ίδιο συμβαίνει και  στα σχολικά εγχειρίδια του «Ερευνώ και Ανακαλύπτω» της Ε ́και Στ ́ Δημοτικού, καθώς εμφανίζονται άντρες να σηκώνουν βάρη, να σπρώχνουν αυτοκίνητα, να οδηγούν και να δουλεύουν στο φυσικό αέριο και στα ορυχεία. Η παρουσία των γυναικών είναι περιορισμένη, ενώ όταν γίνεται αναφορά σε αυτές συνδέονται με δουλειές του σπιτιού και ψώνια.

Εδώ αξίζει να τονιστεί πως καταβάλλεται προσπάθεια στα νέα σχολικά βιβλία να εξαλειφθούν οι ανισότητες μέσα από αναφορές που παρουσιάζουν  τις γυναίκες σε δραστηριότητες εκτός νοικοκυριού κάτι που όμως είναι αποσπασματικό και αδυνατεί  να μειώσει τα σεξιστικά πρότυπα.

Η έρευνα έδειξε ότι στην πράξη και οι εκπαιδευτικοί διαφοροποιούν τη συμπεριφορά τους σύμφωνα με το φύλο των μαθητών/τριών. Η ελληνική και η ξενόγλωσση βιβλιογραφία επιβεβαιώνει ότι αφιερώνουν περισσότερο χρόνο και προσοχή σε αγόρια (Spender & Sarah 1980, Tsouroufli 2002). Οι εκπαιδευτικοί έχουν διαφορετικές προσδοκίες για τα αγόρια και τα κορίτσια (Younger et al. 1999). Περιμένουν από τα αγόρια ότι θα ασκήσουν επαγγέλματα υψηλού κύρους και τα ενθαρρύνουν προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ προωθούν τα κορίτσια προς περισσότερο παραδοσιακά γυναικεία επαγγέλματα (Stanworth 1981).

Επιπλέον – βάσει μελετών που έχουν γίνει – αιτιολογούν τις επιδόσεις των μαθητών/τριών διαφορετικά: τα αγόρια, σύμφωνα με εκπαιδευτικούς, αποτυγχάνουν λόγω έλλειψης προσπάθειας, ενώ τα κορίτσια αποτυγχάνουν επειδή δεν είναι αρκετά ικανά, ενώ τις καλές επιδόσεις των κοριτσιών, τις αποδίδουν στην αυξημένη προσπάθεια που καταβάλλουν, ενώ των αγοριών στις ιδιαίτερες νοητικές τους ικανότητες (Dweck 1980, Riddel 1989, Φρόση 2000 στο Φρόση κ.ά. 2001).

Προτάσεις για εξάλειψη των ανισοτήτων στην εκπαίδευση των φύλων.

Στο σημερινό σχολείο οι εκπαιδευτικοί προσπαθούν να μη γίνεται διαχωρισμός με βάση το φύλο, όμως αυτό δε συμβαίνει πάντα στην πράξη, καθώς είναι επηρεασμένοι από το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο έχουν μεγαλώσει, ζουν και εργάζονται. Η ηλικία, οι σπουδές, ο χαρακτήρας παίζουν αποφασιστικό ρόλο για τη στάση και τα στερεότυπα απέναντι στο διαχωρισμό των φύλων.

Οι γονείς επίσης έχουν διαφορετικές προσδοκίες αντιμετώπισης των υιών τους σε σχέση με τις θυγατέρες τους από τους εκπαιδευτικούς. Η φράση «Ε, αγόρι είναι…» ακούγεται ακόμα σε μεγάλο βαθμό προσπαθώντας να δικαιολογήσει ακόμα και παραβατική συμπεριφορά που από ένα αγόρι είναι κατανοητή και αποδεκτή.

Στην ελληνική κοινωνία τα στερεότυπα για τα δύο φύλα είναι βαθιά ριζωμένα και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να αλλάξουν οι αντιλήψεις.

Η εκπαίδευση, λόγω της φύσης της, θεωρείται κλειδί για την εξάλειψη των στερεοτύπων φύλου που οδηγούν στον  έμφυλο διαχωρισμό και στις ανισότητες του φύλου σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής .

Σε αυτή την κατεύθυνση να τι μπορούμε να κάνουμε ως εκπαιδευτικοί :

• Προσέχουμε στις εκφράσεις και στο ύφος της γλώσσας που χρησιμοποιούμε, για «κρυφά» νοήματα που μεταφέρουμε εναντίον κάποιου φύλου. (Ο δάσκαλος είναι πιθανότερο να ζητήσει από ένα αγόρι τη μετακίνηση ενός θρανίου παρά από ένα κορίτσι)
• Δίνουμε παραδείγματα πρότυπων και των δυο φύλων (ιστορικά πρόσωπα, ηρωικές φιγούρες, επιστήμονες, κ.ά.)
• Εξηγούμε ότι είμαστε ελεύθεροι να ακολουθήσουμε ή να μην ακολουθήσουμε τις κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές για το φύλο μας (σε χρώματα, παιχνίδια, δραστηριότητες, πεδία ενδιαφερόντων, κ.ά.).
• Προσπαθούμε να μην επηρεάζεται η συμπεριφορά μας και οι προσδοκίες μας από το φύλο του παιδιού.
• Προσπαθούμε να μην διαχωρίζουμε τα παιδιά σε ομάδες αγοριών και κοριτσιών στην καθημερινή πρακτική και να τονίζουμε τις διαφορές τους (π.χ. τα κορίτσια πάλι κουτσομπολεύουν, τα αγόρια σίγουρα θα θέλουν να παίξουν ποδόσφαιρο).
• Εξηγούμε και προσφέρουμε ενημέρωση για την βία που υποκινείται από τον σεξισμό και τα έμφυλα στερεότυπα, προκειμένου να μην ασκούν και να μην δέχονται οποιαδήποτε μορφή βίας λόγω του φύλου τους εντός και εκτός του σχολείου.

Συνοψίζοντας:

Τα έμφυλα στερεότυπα από τη μια περιορίζουν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών/τριών και από την άλλη καθιστούν τα κορίτσια και όσα παιδιά δεν εμπίπτουν στη στερεοτυπική απεικόνιση του φύλου τους ευάλωτα στη βία και στον σχολικό εκφοβισμό.

Αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης και αντίδρασής μας μας δίνεται  μια εξαιρετική ευκαιρία για ουσιαστικές παρεμβάσεις και δομικές αλλαγές, οι οποίες μπορούν να έχουν αντανάκλαση στο σύνολο της κοινωνίας.

Σε μια σχολική χρόνια ιδιαίτερη και δύσκολη στο σχολείο μας αποφασίσαμε να μιλήσουμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Συμμετέχοντας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Διεθνούς Αμνηστίας «Εγώ και εσύ μαζί, μαθαίνουμε τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», οι μαθητές/ριες της Στ τάξης συζήτησαν, ερεύνησαν, αναρωτήθηκαν, έμαθαν τη σημασία κατοχύρωσης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έμαθαν να αντιλαμβάνονται τον ρατσισμό, να καταλαβαίνουν  ποια είναι τα στερεότυπα που οδηγούν σε προκαταλήψεις και διακρίσεις και τελικά να προασπίζονται τα δικαιώματα του ανθρώπου σε κάθε περίσταση.

Μέσα από τα μαθήματά μας προέκυψε μια τοιχογραφία στο σχολείο, για να υπενθυμίζει σε όλους μας πόσο σημαντικό είναι να υπερασπιζόμαστε και να προάγουμε τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σε κάθε έκφανση της ζωής μας. Η τοιχογραφία δημιουργήθηκε από την εικαστικό του σχολείου κα Μπουρίκα Μαρία σε συνεργασία με τους/τις μαθητές/ριες της Στ τάξης.

Επιπλέον τα παιδιά ερεύνησαν πώς εφαρμόζεται το δικαίωμα στην εκπαίδευση στη χώρα μας μέσα στην πορεία της ιστορίας μέχρι σήμερα. Προσανατολίστηκαν κυρίως στη διερεύνηση των κοινωνικών και των έμφυλων διακρίσεων. Αποτέλεσμα της έρευνας αυτής ήταν η σύνταξη δύο άρθρων.

Το Στ΄1 μελέτησε τις έμφυλες διακρίσεις, δηλαδή τις διακρίσεις που οφείλονται στο φύλο ( άντρας, γυναίκα). Τα παιδιά μελέτησαν άρθρα και επιστημονικές εργασίες, πήραν συνεντεύξεις από μέλη των οικογενειών τους και κατέληξαν σε συμπεράσματα τα οποία κατέγραψαν. Έπειτα, με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών τους συνέταξαν άρθρο με τίτλο «Το δικαίωμα στην εκπαίδευση στην Ελλάδα: Διερευνώντας τις έμφυλες διακρίσεις».

Το Στ΄2 ασχολήθηκε με τις κοινωνικές διακρίσεις στο σχολείο, δηλαδή με τις διακρίσεις αυτές που απορρέουν από την κοινωνική  και οικονομική τάξη των μαθητών και των οικογενειών τους. Και εδώ οι μαθητές εργάστηκαν με τον ίδιο τρόπο. Μελέτησαν σχετική βιβλιογραφία και πήραν συνέντευξη από τους δικούς τους. Αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς ήταν η συγγραφή του άρθρου «Το δικαίωμα στην εκπαίδευση στην Ελλάδα: Διερευνώντας τις κοινωνικές διακρίσεις.»

Τέλος, δημιουργήθηκε ένα βίντεο στο οποίο τα παιδιά αναφέρουν όλα τα δικαιώματα όπως αυτά αναγράφονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Κάνοντας μια αποτίμηση του προγράμματος – ως εκπαιδευτικοί – νιώθουμε ευτυχείς που καταφέραμε παρά τις αντίξοες συνθήκες να ασχοληθούμε με ένα θέμα που αφορά όλους τους ανθρώπους, σε όλο τον κόσμο και σε κάθε συνθήκη. Οι μαθητές και οι μαθήτριες έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για το θέμα και απολαύσαμε όλοι μαζί σημαντικές συζητήσεις και συγκινητικές στιγμές.

1948. Η ανθρωπότητα μόλις έχει βγει από τον πιο ανελέητο πόλεμο που γνώρισε ποτέ.

Οι μνήμες είναι ακόμα νωπές και οι πληγές ανοιχτές.

Οι αρχηγοί των κρατών αποφασίζουν να μην αφήσουν να συμβεί άλλη φορά τέτοια θηριωδία.

Έτσι, στις 10 Δεκεμβρίου του 1948 υιοθετείται από τα Ηνωμένα Έθνη η Οικουμενική Διακήρυξη ων Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Σήμερα, 62 χρόνια μετά, η συζήτηση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα παραμένει επίκαιρη σε πολλά μέρη του κόσμου συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας.

Στο σχολείο μας, φέτος για πρώτη χρονιά, υλοποιήσαμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Διεθνούς Αμνηστίας «Εγώ και εσύ μαζί: εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα» με τους μαθητές της Στ’ τάξης.

Το βίντεο που ακολουθεί, προέκυψε από τα μαθήματα αυτά κατά τη διάρκεια των οποίων οι μαθητές αντάλλαξαν απόψεις, εξέφρασαν απορίες, έκαναν έρευνα και εν τέλει έμαθαν πως όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος, εθνικότητας, θρησκευτικών πεποιθήσεων, αντιλήψεων, οικονομικής και κοινωνικής τάξης και σεξουαλικού προσανατολισμού.

Στον παρακάτω υπερσύνδεσμο μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα βίντεο που έφτιαξαν οι μαθητές:

Aνθρώπινα Δικαιώματα   Video_

Οι εκπαιδευτικοί

Παναγοπούλου Έλενα

Πανταζή Βασιλική

Τριανταφυλλόπουλος Νίκος

Το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες στην δομή της κοινωνίας. Το σχολείο, από το νηπιαγωγείο μέχρι και το πανεπιστήμιο, είναι ο χώρος όπου ο άνθρωπος αποκτά γνώσεις, αναπτύσσει δεξιότητες, διερευνά τον κόσμο, χτίζει τον εαυτό του και βάζει τις βάσεις για την πραγματοποίηση των ονείρων του.

Ένας τέτοιος χώρος οφείλει να λειτουργεί δημοκρατικά, απαλλαγμένος από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Οφείλει να δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους/ες τους/τις μαθητές/τριες  χωρίς να επιτρέπει στις κοινωνικές και ταξικές διαφορές τους να αποτελούν τροχοπέδη στην εξέλιξή τους.

Σήμερα, το σχολείο και το εκπαιδευτικό σύστημα στο σύνολο του γενικά, δίνει την ευκαιρία να φοιτήσουν όλοι σε αυτό ισότιμα. Όμως είναι πράγματι έτσι; Και ήταν πάντα έτσι; Το ουσιαστικό ερώτημα είναι: «Είναι το σχολείο απαλλαγμένο από κοινωνικές διακρίσεις;»

Οι μαθητές του Στ΄2 αποφάσισαν να ερευνήσουν το θέμα και να απαντήσουν στο ερώτημα αυτό. Με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών αναζήτησαν πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά στην εκπαίδευση από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έως και σήμερα.

Διαπίστωσαν αρκετές ανισότητες, τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν. Μέσα από τις διηγήσεις των δικών τους ανθρώπων, που έζησαν τη μαθητική τους ζωή σε προηγούμενες δεκαετίες, κατάλαβαν την αυστηρότητα/ αυταρχικότητα των εκπαιδευτικών και του σχολείου γενικότερα.

Τιμωρίες, που μερικές φορές άγγιζαν τα όρια του εξευτελισμού, ήταν στη καθημερινότητά τους σε τέτοιο βαθμό που σε όλους φαινόταν φυσιολογικό. Συνηθισμένα παραδείγματα αποτελούσαν τα χτυπήματα με το χάρακα ή τη βέργα μπροστά σε όλη την τάξη για παραδειγματισμό, τα χαστούκια στο πρόσωπο, η παραμονή σε όρθια στάση στη γωνία της αίθουσας κ.ά.

Στις πόλεις τα παιδιά είχαν σίγουρα περισσότερες  ανέσεις. Στα χωριά και στα απομακρυσμένα μέρη οι μαθητές διδάσκονταν μέχρι πρόσφατα από έναν μόνο δάσκαλο για όλες τις τάξεις. Επίσης, οι καιρικές συνθήκες, είτε σε ορεινά μέρη είτε σε απομακρυσμένα νησιά ακόμα και σήμερα δημιουργούν δυσκολίες στην πρόσβαση των μαθητών στα σχολεία τους.

Ένα ακόμα εμπόδιο στην άσκηση του δικαιώματος στην εκπαίδευση αποτελεί, διαχρονικά, η κοινωνικο-οικονομική θέση της οικογένειας του μαθητή. Πολυμελείς οικογένειες, οικογένειες με χαμηλό οικονομικό επίπεδο, παιδιά προσφυγικών οικογενειών, μεταναστών, παιδιά οικογενειών που ζουν στο κοινωνικό περιθώριο (τοξικοεξαρτώμενοι γονείς, φυλακισμένοι, οικογένειες κάτω από το όριο της φτώχειας) αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην εκπαίδευση. Οι δυσκολίες αυτές δεν είναι μόνο οικονομικές (παιδιά που δεν πάνε σχολείο γιατί δεν έχουν ρούχα ή σχολικά είδη) αλλά και κοινωνικές. Το σχολείο, και τα προηγούμενα χρόνια και σήμερα, αναπαράγει τα πρότυπα της κυρίαρχης κοινωνικής τάξης στην γλώσσα, την αγωγή και το ύφος. Τα παιδιά των περιθωριοποιημένων οικογενειών πολλές φορές δεν μπορούν να ακολουθήσουν το ύφος και την αγωγή που αναπαράγει και απαιτεί το σχολείο, ενώ φαίνεται να αντιμετωπίζουν δυσκολίες και στην κατανόηση του γλωσσικού επιπέδου. Οι μαθητές αυτοί συχνά εγκαταλείπουν το σχολείο μόλις ολοκληρώσουν την υποχρεωτική φοίτηση (Γυμνάσιο) ή και νωρίτερα. Επιπλέον, σε κοινωνικές ομάδες όπως οι Ρομά επικρατεί ο αναλφαβητισμός με εξαιρετικά μεγάλη ευθύνη της πολιτείας.

Η σχολική διαρροή στα προηγούμενα χρόνια είχε τις ρίζες της στην παιδική εργασία και την ανάγκη της οικογένειας για αύξηση του εισοδήματος. Παράλληλα, το εκπαιδευτικό σύστημα έβαζε σημαντικά εμπόδια στους μαθητές με τις συνεχείς προαγωγικές εξετάσεις, η αποτυχία στις οποίες συχνά οδηγούσε σε παραίτηση από το σχολείο.

Σήμερα οι κοινωνικές διακρίσεις που συναντά κανείς στο σχολείο αφορούν κυρίως το κοινωνικό επίπεδο των μαθητών. Έρευνες έχουν δείξει πως υπάρχουν εκπαιδευτικοί που, ασυνείδητα, συμπεριφέρονται διαφορετικά στους μαθητές που προέρχονται από την κυρίαρχη αστική τάξη σε σχέση με εκείνους που προέρχονται από οικογένειες χαμηλότερου κοινωνικού επιπέδου. Οι δεύτεροι συχνά αντιμετωπίζονται με καχυποψία από τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι αναπαράγοντας στερεότυπα και προκαταλήψεις ασυνείδητα, διαφοροποιούν την συμπεριφορά τους και τις προσδοκίες τους σε σχέση με αυτούς τους μαθητές. Έτσι, δημιουργείται ένα αρνητικό σχολικό κλίμα, το οποίο εμποδίζει την ένταξη των μαθητών αυτών στο σχολικό περιβάλλον και την άρτια ανάπτυξη των όποιων δυνατοτήτων τους.

Μέσα στο πέρασμα των χρόνων έχει γίνει μεγάλη πρόοδος, ώστε όλα τα παιδιά να απολαμβάνουν ισότιμα το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση. Έχουν αρθεί σημαντικά εμπόδια όπως η παιδική εργασία, η δυσκολία στην πρόσβαση στη σχολική μονάδα ακόμα και η αντίληψη πως τα παιδιά φτωχών οικογενειών δεν είναι αρκετά «ικανά» και «έξυπνα» για να λάβουν σχολική και ακαδημαϊκή μόρφωση. Σίγουρα το κράτος και η κοινωνία έχουν κάνει άλματα σε αυτό τον τομέα. Ωστόσο, εντοπίζονται ακόμα διακρίσεις στο σχολείο που σχετίζονται με την κοινωνική τάξη των μαθητών. Για να προχωρήσουμε ακόμα περισσότερο σε ένα σχολείο δημοκρατικό και δίκαιο για όλους, οι διακρίσεις αυτές πρέπει να εξαλειφθούν. Με συνεχή επιμορφωτικά προγράμματα για τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους μαθητές, με υποστήριξη από ειδικούς επιστήμονες, κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους, με την ένταξη στο σχολικό πρόγραμμα προγραμμάτων διδασκαλίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι κοινωνικές διακρίσεις κάποια μέρα θα ανήκουν στην ιστορία.